"Ishqibozlar uchun Indoneziya: Tabassumdan boshlanuvchi sayohat"

Dam olish rejasini tuzish vaqti yetganida, qayerga borishimni aniq bilardim(Алина Киреева). Bu safar hech qanday ikkilanishsiz tanlovim – Indoneziya edi. So‘nggi bir yil ichida tanishlarimdan ushbu mamlakat haqidagi hayratlanarli hikoyalarni bir necha marta eshitdim. O‘zimga savollar bera boshladim: Bu yerning nimasi shunchalik o‘ziga jalb qiladi? Nega bu joyga yana va yana qaytishni xohlaydilar?

Javoblarni o‘zim topishga qaror qilib, sayohatga tayyorgarlik ko‘rdim. Endi, ushbu go‘zal o‘lkada bo‘lib qaytgach, aytishim mumkinki, Indoneziya haqiqatan ham sehrli mamlakat. Uni aynan nimasi jozibador qiladi – aniq aytish qiyin. Ehtimol, bu uning boy madaniyati, yoki beqiyos tabiat manzaralari, balki betakror festivallari va doimiy quvonch muhitidir.

Indoneziya haqida qisqacha ma’lumot

Indoneziya – Janubi-Sharqiy Osiyoda joylashgan orol davlat. Uning hududida 18 mingdan ortiq orol bor! Bir umrga tatigulik safar qilish uchun har bir orolda bo‘lishga ulgura olmaymiz, ammo bu vazifani biroz yengillashtiradi: bu orollarning faqat mingga yaqini aholiga ega va ularda zarur infratuzilma mavjud.

Qaysi orollarga borishga arziydi?

Indoneziyada har bir orol o‘ziga xos. Shuning uchun sayohatingizni rejalashtirayotganda o‘zingizga mos orollarni tanlang. Bu yerda barcha uchun mos faoliyat topiladi:

• Vulqon krateriga tirmashib, tong otishini kuzatish;

• Syorfing va okean to‘lqinlarida uchish;

• Quyosh nurlaridan bahramand bo‘lish uchun plyajlarda dam olish.

Sayohatchilarni o‘ziga tortuvchi Indoneziyaning tabiat mo‘jizalari, madaniyati va mehmondo‘st aholisi sizni ham hayratda qoldirishi aniq!

Viza va chegarani kesib o‘tish

Standart tartib

O‘zbekiston fuqarolari uchun yaxshi xabar: Indoneziyaga 30 kundan kam muddatga safar qilish uchun viza talab qilinmaydi. Aeroportga yetib kelganingizda quyidagi hujjatlarni taqdim etishingiz kerak:

• Xorijiy pasport (amaldagi muddati 6 oydan kam bo‘lmasligi va kamida bitta bo‘sh sahifasi bo‘lishi kerak);

• Qaytish yoki boshqa davlatga uchish chiptasi;

• Mehmonxona yoki boshqa turar joy bronlash tasdiqnomasi.

Tashrif chog‘ida ikki nusxada anketani to‘ldirish talab qilinadi. Anketaning bir nusxasini mamlakatdan chiqib ketgunga qadar saqlashingiz shart, aks holda, chegara nazorati xodimlari jarima to‘lashni talab qilishi mumkin. Shundan so‘ng, pasportingizga Indoneziyaga kirish tamg‘asi qo‘yiladi.

Biroq, bu shartlar faqat Jakarta, Surabaya, Medan, Denpasar va Batam orolidagi aeroportlar orqali kirganda amal qiladi. Boshqa aeroportlarda, yuqoridagi hujjatlardan tashqari, 35 AQSh dollari miqdorida to‘lov to‘lash talab etiladi.

Bolalar bilan sayohat qilish

Bolalar o‘zining alohida xorijiy pasportiga ega bo‘lsa, mamlakatga kattalar bilan teng huquq asosida kirishadi. Agar bola ota-onasining pasportiga kiritilgan bo‘lsa, qo‘shimcha hujjatlar talab qilinmaydi. Ammo bolani faqat bitta ota-ona kuzatib borsa, ikkinchi ota-onadan chiqishga rozilik xati olib borish zarur.

30 kundan uzoq muddat qolish

Ba'zan sayohatchilar Indoneziyaga qisqa muddatga kelib, ushbu go‘zal mamlakatni sevib qolib, uzoqroq qolishni xohlashadi. Bu holatda ikkita variant mavjud:

1. Viza muddatini uzaytirish: Sayohat tugashidan bir hafta oldin yaqin atrofdagi immigratsiya xizmatiga murojaat qilib, vizani 30 AQSh dollariga uzaytirishingiz mumkin.

2. Chegaradan chiqib qaytish: 30 kunlik muddat tugagach, yaqin qo‘shni davlatga chiqib, qaytganingizda yana 30 kun bepul qolish huquqini qo‘lga kiritasiz.

   
   

Indoneziyaga qanday borish mumkin?

Asosiy usul

Indoneziyaga O‘zbekistondan yetib borishning eng qulay va deyarli yagona yo‘li — bu havo transportidir. Quyida parvoz xususiyatlari va boshqa tafsilotlar haqida ma’lumot berilgan.

Samolyot orqali

Parvoz shaharlaridan tanlash

Toshkentdan Indoneziyaga parvoz qilishning to‘g‘ridan-to‘g‘ri reysi mavjud emas. Biroq, bitta yoki ikkita qo‘nish bilan parvoz qilish mumkin. Qo‘nishlar odatda Dubay, Abu-Dabi, Singapur, Bangkok, Kuala-Lumpur yoki Hamad kabi yirik aeroportlarda amalga oshiriladi. Ushbu aeroportlar yaxshi jihozlangan, shuning uchun keyingi reysni kutishda zerikmaysiz.

Chipta narxlari

Chipta narxlari mavsum, aviakompaniya va reyslar soniga qarab o‘zgaradi. Odatda, narxlar ikki tomonga 600–700 AQSh dollari (o‘zbek so‘mi ekvivalentida) atrofida bo‘ladi.

Agar byudjetingizni tejashni istasangiz, bir nechta sayohat xizmatlari orqali narxlarni taqqoslab, qulay variantni tanlashni tavsiya etamiz.

Qo‘nishlarsiz uzoq parvozdan charchaganlar uchun tavsiyalar

Ikki qo‘nishli reyslar uzoq davom etadigan to‘g‘ridan-to‘g‘ri parvozdan ko‘ra qulayroq bo‘lishi mumkin. Har bir qisqa parvozdan so‘ng aeroportda dam olish, yengil ovqatlanish va sayr qilish imkoniyati bor. Biroq, chiptalarni sotib olishdan oldin, qo‘nishlar juda uzoq bo‘lmasligiga ishonch hosil qiling. Aks holda, safar 24 soatdan ko‘proq vaqtni olishi mumkin.

Qo‘shimcha imkoniyatlar

Agar sayohatingizni yanada boyitishni istasangiz, masalan, Singapur yoki Bangkokda bir necha kun to‘xtab, keyin Indoneziyaga uchib borishingiz mumkin. Bu nafaqat yangi shaharga tashrif buyurish, balki uzoq parvozdan dam olish imkonini ham beradi

Tavsiya etilgan aviakompaniyalar

Indoneziyaga quyidagi aviakompaniyalar xizmat ko‘rsatadi:

• China Southern

• Emirates

• Qatar Airways

• Lufthansa

• Etihad Airways

  
  

  Indoneziyaning turistik hududlari

  Indoneziyaga sayohat qilayotgan har bir kishi o‘zining shaxsiy qiziqishlariga qarab orollarni tanlaydi. Kimdir sokin plyajda dam olishni yoqtirsa, boshqalar suv sathidagi ekstremal mashg‘ulotlarni afzal ko‘rishi mumkin. Indoneziyada har bir sayohatchiga mos keladigan joy topiladi.

  

  Bali oroli

  Sayyohlarning asosiy qismi aynan ushbu orolda to‘xtaydi. Bu hayratlanarli emas, chunki bu yerda chiroyli plyajlar, sörf uchun qulay to‘lqinlar va suzishni xush ko‘ruvchilar uchun sokin okean bo‘lagi mavjud.

  Bundan tashqari, Bali tarixi bilan ham boy: ekskursiyasiz dam olishni tasavvur qila olmaydiganlar uchun tarixiy joylar ko‘plab e’tiborni tortadi. Mahalliy tabiat esa alohida tahsinga sazovor: sharsharalar, vulqonlar, ko‘llar, sholi terassalari va qahva plantatsiyalari orolning nisbatan kichik hududida joylashgan.

  Shuningdek, Nusa Dua nomi bilan mashhur bo‘lgan go‘zal maskanni tilga olmay bo‘lmaydi. Bu yerda yopiq hudud, hashamatli mehmonxonalar va yuqori darajadagi xizmat har bir sayyohda ijobiy taassurot qoldiradi.

  

  Kuta (Bali)

  Kuta asosan kechki hayoti bilan mashhur: bu yerda tungi klublar va barlar juda ko‘p. Kunduzi esa ko‘pchilik plyajda sörf bilan shug‘ullanadi.

  Syorfing bo‘yicha o‘quv darslarining bir soati taxminan 50 AQSh dollariga tushadi. Agar siz allaqachon tajribaga ega bo‘lsangiz, doskani bir kun uchun 4–5 AQSh dollariga ijaraga olishingiz mumkin.

  

  Sanur (Bali)

  Sanur Bali orolining sharqiy qirg‘og‘ida joylashgan va osoyishtalikni yoqtiradiganlar uchun ajoyib joydir. Ushbu kurort oilaviy juftliklar orasida juda mashhur.

  Yava oroli

  Yava orolida sayohatchilar chiroyli shaharlarda sayr qilishlari mumkin (masalan, Bandung). Shuningdek, bu yerda gollandlarning mustamlaka davridan qolgan tarixiy meros bilan tanishish imkoniyati mavjud.Orol poytaxt Jakarta bilan ham tanishish uchun ajoyib imkoniyat beradi: bu yerda nafaqat eksklyuziv xaridlar qilish, balki eng sifatli ipak mahsulotlarini sotib olish mumkin.

  

  Sumatra oroli

  Sumatrada sayohat qilish uchun to‘g‘ri vaqtni tanlash muhim. Tavsiya etiladigan joylardan biri — Toba ko‘li qirg‘og‘i. Bu yerda har kuni tongni tiniq suv havzasida suzish bilan boshlash mumkin.Qora vulqon qumi bilan qoplangan plyajda ertalabki quyosh nuridan zavq olishingiz mumkin. Ammo ehtiyot bo‘ling: soat 11:00 dan keyin quyoshda qolish tavsiya etilmaydi.

  

  Gili orollari

  Gili orollarida albatta bo‘lish kerak. Bu yerda na avtomobil, na motosikllar mavjud, shuning uchun havo juda toza. Tabiatning osoyishta manzaralari, sokin ko‘k dengiz, oppoq qumli plyajlar — shahar shovqinidan charchaganlar uchun ajoyib dam olish maskani.

  
  

  Indoneziyaning Top 5 shaharlariga sayohat

  Indoneziyadagi shaharlar hayratlanarli va o‘ziga xos. Mana mening tavsiya etiladigan 5 ta eng yaxshi shaharlarim.

  Jakarta (Yava oroli)

  Yava orolining shimoli-g‘arbiy qirg‘og‘ida joylashgan Jakarta — mamlakat poytaxti va Indoneziyaga sayohatni boshlash uchun qulay shahar.

  Bu yerda hayot qaynab turadi: katta ko‘chalarda uzluksiz harakatlanayotgan avtomobillar va mototsikllar shaharni tirik "ariqand"ga o‘xshatadi.

  Jakartada har qanday byudjetga mos keladigan mehmonxonalarni topish mumkin. Sayohatlarda charchaganingizdan so‘ng basseynda dam olish yoki massaj seansidan bahramand bo‘lishni unutmang.

  Nima qilish kerak?

  • Milliy yodgorlik majmuasi bilan tanishing.

  • Prezident saroyini ko‘rib hayratlaning.

  • Mahalliy restoranlarda milliy taomlardan tatib ko‘ring.

  

  Bandung (Yava oroli)

  Jakartadan 2-3 soatlik masofada joylashgan Bandung shahri o‘zining Art-deko uslubidagi binolari va mo‘’tadil iqlimi bilan tanilgan. Shahar o‘tgan asrlardan beri boy sayyohlar va poytaxt aholisi uchun dam olish maskani bo‘lib kelgan.

  Qanday diqqatga sazovor joylar bor?

  • Oppoq villalar va gullab yashnayotgan bog‘larni tomosha qiling.

  • Butiklardan eksklyuziv ipak sotib oling.

  • Kampung Daun restoranida, yashil tabiat bag‘rida milliy taomlardan tatib ko‘ring.

  Taomlar:

  • Kokos suti yoki dukkakli o‘simliklardan tayyorlangan sho‘rva.

  • Turli xil pyuresimon ichimliklar va qovurilgan go‘sht.

  

  Medan (Sumatra oroli)

  Medan shahri dunyoning turli dinlari va madaniyatlarining uyg‘unlashgan joyi sifatida ajralib turadi. Bu yerda masjidlar, cherkovlar va boshqa ibodatxonalarni birgalikda ko‘rishingiz mumkin.

  Nimalar qiziq?

  • Indoneziya uslubida qurilgan Muqaddas Meri cherkovini ko‘rib hayratlaning.

  • Masjid Rayada quyosh botishida zavqlaning — quyosh nurlari uning devorlarini yorqin ranglarga bo‘yaydi.

  • Mahalliy bozorlarda quruq mevalar va ziravorlar sotib oling.

  Padang (Sumatra oroli)

  Millionlab aholiga ega bo‘lsa-da, Padang shahri oddiy qishloq hayotini eslatadi. Bu yerda jamoat transporti uchun rang-barang mikroavtobuslar ishlatiladi, mahalliy aholining samimiyligi sayyohlarda iliq taassurot qoldiradi.

  Nima qilish kerak?

  • Rangli mikroavtobuslarda shahar bo‘ylab sayohat qiling.

  • Mahalliy aholining sayyohlar bilan muloqotidan zavqlaning va ularning haqiqiy hayot tarzini kuzating.

  Banjarmasin (Kalimantan oroli)

  Banjarmasindagi eng katta e’tiborga molik joy — suzuvchi bozor. Bu noyob manzara shaharni boshqa barcha shaharlar orasida ajratib turadi.

  Suzuvchi bozor:

  • Bozor har kuni tongda (soat 5:00–9:00) ishlaydi.

  • Kichik qayiqni ijaraga olib, mevalar, sabzavotlar va boshqa maxsulotlar sotiladigan ushbu suvli ko‘chalar bo‘ylab sayr qilishni unutmang.

  

  
  

   Orollar

  Quyoshli va tropik o‘lkalar o‘lkasi hisoblangan Indoneziya ko‘p sonli orollar mamlakati bo‘lib, sayyohlar uchun o‘ziga xos go‘shalarni taklif etadi. Biroq ko‘pchilik sayyohlar faqatgina Bali orolini tanlab, boshqa orollarni chetlab o‘tadilar. Ammo Indoneziyaning boshqa orollari ham o‘zining unutilmas tabiati va madaniy boyliklari bilan ajralib turadi. Keling, ular bilan tanishib chiqamiz.

  Bali oroli

  Bali Hind okeani va Tinch okeani suvlari bilan yuvilib turadi. Ushbu orol nisbatan kichik bo‘lib (5 780 km²), tabiiy xilma-xilligi bilan ajralib turadi. Orol bo‘ylab cho‘zilgan tog‘ zanjirlari orasida ikki faol vulqon – Batir (taxminan 2 000 metr) va Agung (taxminan 3 000 metr) joylashgan. Ushbu vulqonlar mahalliy aholining hurmati va ehtiromiga sazovor bo‘lgan.

  1963-yildagi Agung vulqoni otilishi orolning tarixidagi eng og‘ir voqealardan biri bo‘lgan. Mahalliy aholining o‘ziga xos diniy urf-odatlari ham shu voqeaga bog‘liq. Bali orolining janubiy qismi ajoyib ko‘rinishga ega bo‘lgan sholi dalalari bilan mashhur, shimoliy qismida esa boy kofe plantatsiyalari joylashgan.

  

  Yava oroli

  Yava oroliga Bali orolidan parom orqali oson yetib borish mumkin. Bu orolda Indoneziyaning ko‘pchilik aholisi istiqomat qiladi. Orolning tabiati xilma-xil: bu yerda tog‘lar, sharsharalar va qadimiy vulqonlarni uchratishingiz mumkin. Yava orolida turistlar soni nisbatan kamroq, bu esa u yerni tinch sayohat uchun maqsadga muvofiq qiladi. Plyaj dam olishni xush ko‘radiganlar janubiy qirg‘oqdagi “Parangtritis” plyajiga tashrif buyurishlari mumkin.

  

  Sumatra oroli

  Sumatra oroli Indoneziyaning eng yirik orollaridan biridir va turli tabiiy boyliklari bilan mashhur. Bu yerda vulqonlar, musaffo ko‘llar va qadimiy ibodatxonalar mavjud. Orolning tropik o‘rmonlari va qadimiy hayvonot dunyosi ekologik turizmni sevuvchilarni o‘ziga jalb qiladi.

  

  Kalimantan (Borneo)

  Kalimantan oroli uch davlat – Indoneziya, Malayziya va Bruney hududlariga bo‘lingan. Bu orolning ekologik turizm imkoniyatlari juda keng. Bu yerda tabiat hali ham o‘zining asl holatini saqlab qolgan. Shuningdek, bu yerda o‘rmonlar va maxsus o‘rganish loyihalari orqali orangutanlarni himoya qilish ishlari olib boriladi. Kalimantan butun yil davomida tashrif buyurish uchun qulay, chunki u yerda yomg‘irlar mavsumi aniq ifodalanmagan.

  
  

  Gili orollari

  Gili — Bali orolidan 35 kilometr uzoqlikda joylashgan uchta mayda orollardan iborat bo‘lib, ularning har biri tabiiy go‘zallik va ekologik pokligi bilan ajralib turadi. Bu yerda mashina va mototsikllar yo‘q, harakatlanishning asosiy vositasi velosiped va ot-aravalardir. Gili orollariga Bali orolidan parom orqali taxminan ikki soatda yetib borish mumkin. Orollardagi dam olishning asosiy maqsadi – to‘liq xotirjamlik va tabiat go‘zalliklaridan bahra olishdir.

  

  Gili orollari uch mayda oroldan iborat bo‘lib, ulardan eng kattasi – Gili Travangan. Uning uzunligi bor-yo‘g‘i 2,5 kilometr, eni esa 1,5 kilometrni tashkil etadi. Bu kichik orolda ko‘plab qulay kafelar mavjud bo‘lib, ular sayyohlarga xotirjamlikda nonushta yoki tushlik qilish imkoniyatini beradi. Gili Air va Gili Meno orollari undan ham kichikroq. Ammo u yerda mehmonxona yoki plyaj bo‘yidagi bungaloda qolish biroz qimmatroq bo‘lib, narxlar o‘rtacha 50 AQSh dollaridan boshlanadi.

  Bu orollarning yana bir o‘ziga xosligi – bu yerda avtomobillar va mototsikllar umuman yo‘q. Harakatlanishning asosiy vositasi – velosipedlar. Shuningdek, turistlar orasida mashhur bo‘lgan ot-aravalar ham mavjud.

   

  

  
  

  Qanday qilib Gili orollariga borish mumkin?

  Gili orollariga eng qulay yo‘l – Bali orolidan Sanur yoki Nusa Dua kurortlaridagi pristandan paromda suzib borishdir. Tez harakatlanuvchi kemalar atigi ikki soat ichida sizni ushbu go‘zal orollarga olib boradi. Biletlarni deyarli har qanday mahalliy sayyohlik agentligida sotib olish mumkin. Narxlar o‘rtacha 100 AQSh dollarini tashkil etadi va bu narxga otel-pristan transferlari ham kiritilgan, bu esa sayohatni yanada qulay qiladi.

  Nima bilan shug‘ullanish mumkin?

  Gili orollarida qilinadigan eng yaxshi narsa – hech narsa qilmaslik! Bu jiddiy gap. Ushbu orollarda siz barcha tashvishlarni unutib, to‘liq dam olishingiz mumkin. Faqatgina plyaj, dengiz va kafelardagi mazali taomlardan bahramand bo‘lish dasturingizning asosiy qismini tashkil qiladi. Bir necha kun davomida shunchaki tabiat bilan hamohang bo‘lib, xotirjamlikni his eting va zavqlaning.

  
  

  Indoneziya orollari: Bali, Yava va Sumatra bo‘ylab diqqatga sazovor joylar

  Indoneziya o‘zining go‘zal tabiat manzaralari, boy madaniyati va ajoyib diqqatga sazovor joylari bilan mashhur. Quyida Bali, Yava va Sumatra orollarida albatta ko‘rishingiz kerak bo‘lgan eng muhim joylar haqida qisqacha ma’lumot beriladi.

  Bali oroli: Diqqatga sazovor joylar

  1. Bratan ko‘li va Ulan Danu Bratan ibodatxonasi

  Ko‘l ustida go‘yo suzib turgan ko‘p pog‘onali ibodatxona bu hududning eng ajoyib manzaralaridan biridir. Ko‘lni o‘rab olgan tog‘lar va ajoyib bog‘lar bu joyni yana-da jozibador qiladi. Shuningdek, bu yerda havoning namligi past va salqin bo‘lib, sayr qilish uchun qulay. Ko‘lda qayiqda suzib, unutilmas suratlar olishni unutmang.

  

  2. Tanah Lot ibodatxonasi

  Hind okeanining kuchli to‘lqinlari ortida joylashgan ushbu ibodatxona Bali orolining ramziy joylaridan biri hisoblanadi. Ibodatxona to‘lqinlar orasidagi qoyada joylashgan va to‘lqin qaytganda yaqinroq borishingiz mumkin. Ammo ichkariga faqat hindu diniga mansub kishilar kiritiladi.

  3. Tirta Ganga suv saroyi

  Bu yerdagi basseynlar va sun’iy ko‘llar bog‘ni haqiqiy suv shedevriga aylantirgan. Sayyohlar odatda baliqlarni boqishdan va suvdan zavqlanishdan bahramand bo‘ladilar. Suv bu yerda muqaddas hisoblanib, maxsus basseynlarda cho‘milish ham mumkin.

  

  4. Uluvatu ibodatxonasi

  Bu joy Bali orolining eng go‘zal quyosh botishi manzaralarini tomosha qilish uchun juda mos keladi. Quyosh botgandan keyin milliy raqs – Kechak namoyish etiladi, bu esa sayohatingizni yana-da unutilmas qiladi.

  5. Munduk sharsharasi

  25 metrdan oqib tushuvchi bu sharshara sizni issiq kunda tetiklantirishi shubhasiz. Bu tabiiy go‘zallik Bali orolining eng mashhur va sevimli manzaralaridan biridir.

   

  

  
  

  Xulosa qilib aytish mumkinki, Bali orolida ko‘pchilikka noma’lum bo‘lgan sirli va g‘aroyib joylar ko‘p. Bunday yashirin diqqatga sazovor joylarni kashf etish esa sizga unutilmas taassurotlar hadya etadi.

  Dengiz tuzi ustaxonasi

  Okean sohilidagi kichkina qo‘lbola tuz ishlab chiqarish ustaxonasida dengiz tuzining qanday tayyorlanishini kuzatishingiz mumkin. Bu jarayon oddiy bo‘lsa-da, juda qiziqarli.

  

  Shokolad fabrikasi

  Bali orolidagi "Charli shokolad fabrikasi" xuddi bolalik ertaklaridan chiqqandek tuyuladi. Ushbu fabrikada mazali qo‘lbola shokoladlar tayyorlanadi. Bu yerda dengiz manzarasi oldidagi arg‘imchoqlarda uchib, zavq olish imkoniyatiga ega bo‘lasiz.

  Fabrika egasi unga o‘z ismini bergan, bu esa mashhur film “Charli va shokolad fabrikasi”ni eslatadi. Mehmonlar bu yerda shirinliklar sotib olib, unutilmas lahzalarni boshdan kechirishi mumkin.

  

  Tashlandiq Bedugul mehmonxonasi

  Bedugul Taman Rekreasi mehmonxonasi — Bali orolidagi eng g‘aroyib va sirli joylardan biri. Ushbu bir vaqtlar hashamatli bo‘lgan mehmonxona bugun kimsasiz bo‘lib, o‘zining mistik muhitini saqlab qolgan. Bu joy nafaqat tarixiy meros, balki sirli o‘tmish haqidagi ko‘plab hikoyalarga boy.

   

  

  
  

  Yava orolida ko‘rish kerak bo‘lgan joylar

  Yava orolida har qanday yoshdagilarga qiziqarli bo‘ladigan joylar ko‘plab topiladi. Mana ulardan eng mashhurlari:

  Borobudur ibodatxonasi

  Djakarta shahridan taxminan 40 kilometr uzoqlikda joylashgan Borobudur — Yava orolining eng taniqli tarixiy joylaridan biri. Ushbu ulkan inshoot buddizmga xos mandala shaklida qurilgan bo‘lib, uning hajmi va bezaklari hayratlanarli. Borobudur ibodatxonasi o‘nlab yillar davomida vulqon kulidan va tropik o‘rmonlardan tozalanib, YUNESKO ko‘magida qayta tiklangan. Turistlar ko‘p bo‘lishidan qochish uchun bu joyga ertalab kelish tavsiya etiladi.

  

  Prambanan ibodatxonasi majmuasi

  Prambanan — Yava orolining yana bir ajoyib maskani bo‘lib, bu yirik diniy majmua 224 ta ibodatxonadan iborat. Uning eng katta binolari hindularning uch asosiy xudosi — Shiva, Brahma va Vishnuga bag‘ishlangan. Majmuaga yaqin bo‘lgan Djakarta shahridan taksi orqali borish qulay (taxminan 8 AQSH dollariga). Kompleks ichida piyoda yurish qiyin bo‘lsa, bepul xizmat ko‘rsatuvchi transportdan foydalanishingiz mumkin.

  

  Taman-Mini bog‘i

  "Taman-Mini" madaniy bog‘i — Indoneziya madaniyati va provinsiyalari hayotini aks ettiruvchi mini-muzeydir. Bog‘ni qulay sayr qilish uchun velosiped ijaraga olishingiz mumkin. Bu yerda turli pavilyonlar mavjud bo‘lib, ularda Indoneziyaning turli mintaqalariga xos urf-odatlar bilan tanishasiz.

  

  Milliy yodgorlik va prezident saroyi (Jakarta)

  Djakartada joylashgan Milliy yodgorlik 132 metr balandlikda bo‘lib, bu joyni o‘tkazib yuborish qiyin. Shuningdek, Prezident saroyi oppoq fasadi bilan sayyohlarni o‘

• ziga jalb qiladi.

  Tangkuban vulqoni

  Hozir ham faol bo‘lgan Tangkuban vulqoni tabiiy kuchlarning qanchalik ulug‘vor ekanligini ko‘rsatadi. Bu yerga tabiatni sevuvchilar va sayohat ixlosmandlari tashrif buyurishadi.

  Sumatra orolida ko‘rish kerak bo‘lgan joylar

  Sumatra oroli o‘zining tabiiy go‘zalligi va madaniy merosi bilan mashhur. Bu yerda tabiatni sevuvchilar va tarixga qiziqqanlar uchun ham ko‘p joylar mavjud.

  Katolik cherkovi (Presvotiy Deva Mariya)

  Indoneziya uslubida qurilgan ushbu cherkov orol madaniyati va me’morchiligini aks ettiruvchi noyob obidalardan biri bo‘lib, uni chetlab o‘tishning iloji yo‘q.

  Bayturrahman Raya masjidi

  1879-yilda qurilgan ushbu masjid Sumatra aholisining e’tiqodi va tarixida muhim o‘rin tutadi. 2004-yilda yuz bergan kuchli tsunami vaqtida masjid tomi odamlar uchun qutqaruv joyi bo‘lgan.

  Toba ko‘li

  Toba ko‘li — Sumatra orolining eng go‘zal tabiiy manzaralaridan biri. Sayyohlar bu yerda plyaj yaqinidagi mehmonxona yoki mehmon uyida yashashni, tiniq ko‘l suvida cho‘milishni va go‘zal tabiat manzarasidan bahramand bo‘lishni afzal ko‘radilar.

  

  
  

  Ob-havo

  Indoneziya bo‘ylab sayohat qilish uchun ob-havo sharoitlarini e’tiborga olish muhim. Bu yerda ikki asosiy mavsum mavjud: quruq mavsum va yomg‘irli mavsum.

  
  

  Quruq mavsum

  Quruq mavsum odatda maydan oktabr oyigacha davom etadi. Bu davrda yomg‘ir kamdan-kam yog‘adi va odatda faqat kechalari bo‘lib o‘tadi, shuning uchun sayyohlar buni deyarli sezmaydi. Ammo iyul va avgust oylarida ko‘p sayyohlar kelgani bois, mehmonxona va chipta narxlari bir necha barobar oshadi.

  Yomg‘irli mavsum

  Yomg‘irli mavsum noyabrdan mart oyigacha davom etadi. Bu davrda yomg‘ir tez-tez yog‘adi, lekin bu sayyohlar sonini kamaytiradi va Indoneziyaga sayohat qilishni qulaylashtiradi. Yomg‘irlar haroratni biroz pasaytiradi va biroz salqinlik keltiradi, bu mahalliy aholi tomonidan ham intiqlik bilan kutib olinadi.

  O‘rtacha harorat: Yil davomida Indoneziyada harorat +28–32°C atrofida bo‘ladi va sezilarli o‘zgarishlar kuzatilmaydi.

  Mamlakat bo‘ylab harakatlanish

  Indoneziyada sayohat qilishning turli usullari mavjud, ammo ularning qulaylik darajasi va narxi har xil.

  Samolyot orqali

  Samolyot eng qulay va tezkor transport vositasidir. Mahalliy aviakompaniyalar orasida quyidagilar mashhur:

  • Air Asia

  • Garuda Indonesia

  • Lion Air

  • Sriwijaya Air

  Qisqa masofalar tufayli aviachiptalar narxi nisbatan arzon.

  Paromlar

  Orollar orasida paromlar yordamida harakatlanish mumkin. Masalan, Bali va Yava orollari o‘rtasida muntazam reyslar mavjud.

  Poyezdlar

  Yava va Sumatra orollarida temiryo‘l tarmog‘i rivojlangan. Poyezdlarning ikki xil klassi mavjud:

  • Ekonom-klass: Konditsioner yo‘q va odamlar gavjum bo‘ladi, shuning uchun tavsiya etilmaydi.

  • Biznes-klass: Konditsionerli va qulayroq.

  

  Avtobuslar va marshrut taksilari

  Shaharlar orasidagi avtobuslar va marshrut taksilari keng tarqalgan, ammo:

  • Ekonom-klass avtobuslar kam qulaylik va uzoq safar bilan ajralib turadi.

  • Marshrut taksilarining yo‘nalishini aniqlash qiyin va turistlardan ortiqcha haq olish holatlari kuzatilishi mumkin.

  

  Taksi va ilovalar

  Sayyohlarga eng qulay usul — taksilarni maxsus ilovalar (masalan, Uber yoki lokal platformalar) orqali chaqirish. Bu nafaqat narxni oldindan bilishga imkon beradi, balki ortiqcha muammolardan qutqaradi.

  Avtomobil ijarasi

  Avtomobil ijarasi imkoniyati mavjud, ammo:

  • Indoneziya yo‘llarida harakat juda tartibsiz.

  • Yollangan avtomobillar ko‘pincha mexanik uzatmalar qutisi bilan bo‘ladi.

  • Sug‘urta shartlarini sinchiklab o‘rganish lozim.

   

  Aloqa

  Indoneziyaga kelgan sayyohlar mobil internet muammosiga duch kelishadi. Mahalliy SIM-kartani ishlatish juda qulay va arzon bo‘ladi. Mana ba’zi asosiy ma’lumotlar:

  • Mahalliy SIM-karta sotib olish: Uni savdo markazlari yoki do‘konlarda xarid qilish mumkin. Narxi operatorga qarab o‘rtacha 6–10 AQSH dollari bo‘lib, bu to‘liq oy uchun cheksiz internetni qamrab oladi.

  • Internet sifati: Shahar hududlarida nisbatan barqaror, lekin chekka hududlarda signal yo‘qolib qolishi mumkin.

  • Wi-Fi: Ko‘pchilik kafelar va restoranlarda bepul Wi-Fi mavjud, ammo u ham uncha tez emas. Asosiy maqsadlar, masalan, elektron pochtani tekshirish uchun yetarli.

  
  

  Til va muloqot

  Indoneziyaning davlat tili — indonez tilidir, ammo har bir orolning o‘ziga xos mahalliy lahjasi mavjud. Shunday holatlar uchraydiki, bir oroldan kelgan kishi boshqasining tilini tushunmasligi mumkin, bu holatda ular davlat tilida muloqot qilishadi.

  • Turizmning rivojlanishi bilan ko‘pchilik ingliz tilini o‘rgana boshlagan, ayniqsa turistlar ko‘p uchraydigan Bali orolida ingliz tilida gaplashish oson. Bundan tashqari, rus tilida gaplasha oladigan mahalliy aholini ham uchratish mumkin.

  • Asosiy iboralar: Bir necha so‘zlarni o‘rganib olish muloqotni qulaylashtiradi va mahalliy aholi bilan samimiylikni oshiradi:

    • Selamat siang — Assalomu alaykum yoki kuningiz hayrli bo‘lsin.

    • Terima kasih — Rahmat.

    • Sama-sama — Arzimaydi.

    • Selamat tinggal — Xayr.

  Milliy xususiyatlar va mentalitet

  Indoneziya aholisi asosan musulmon bo‘lib, ular o‘z odob-axloqi va mehmondo‘stligi bilan ajralib turadi. Ammo ayrim mintaqalar va orollarda madaniy va diniy farqlar mavjud:

  1.      Yava oroli:

• Ko‘pchilik musulmon.

• Odamlar odatda samimiy va yordamga tayyor.

• Biroq, poytaxt Jakarta singari yirik shaharlarda bunday samimiyat kamroq uchraydi, chunki bu hududlarda odamlar ko‘proq biznes va daromad orttirishga qaratilgan.

• 2.      Bali oroli:

  • Bu yerda asosan hinduizm dini tarqalgan.

  • Odamlar hayotdan zavqlanib yashaydi va turli marosimlar hamda bayramlarni tez-tez o‘tkazib turishadi.

  • Har kuni turli xudolarga 30 tagacha nazr-niyozlar qilinadi.

  • Orol bo‘ylab ko‘p tantanali yurishlar o‘tkazilishi sababli yo‘llarda tez-tez tirbandliklar yuzaga keladi. Vaqtni rejalashtirayotganda buni e’tiborga olish muhim.

  3.      Mahalliy aholining yondashuvi:

  • Mehmondo‘stliklari bilan ajralib turadilar, ammo turistlar ular uchun daromad manbai hisoblanadi.

  • Ularning do‘stona ko‘rinishi ortida ba’zan moddiy manfaatdorlik yashirin bo‘lishi mumkin.

  

  Oziq-ovqat va ichimliklar

  Indoneziya oshxonasi juda xilma-xil va mahalliy taomlari o‘ziga xosligi bilan ajralib turadi. Asosiy tarkibiy qismlar orasida guruch, lapsha, sabzavotlar va baliq alohida o‘rin egallaydi.

  Mahalliy taomlar

  1.      Nasi Goreng (qovurilgan guruch)

  Bu guruchdan tayyorlangan mashhur taom bo‘lib, ko‘pincha tovuq yoki dengiz mahsulotlari bilan aralashtiriladi.

  Taomning o‘ziga xosligi — ziravorlari va qovurilgan tuxum bilan berilishi. Guruch va tuxumning bunday noodatiy uyg‘unligi mahalliy oshxonaning ajralmas qismi hisoblanadi.

  

  2.      Lapsha

  Indoneziyada lapshaning ikki asosiy turi mashhur: shaffof (stikloh lapsha) va tekis.

  Uni turli xil usulda tayyorlashadi: soya sousi bilan, qovurilgan tovuq yoki sabzavotlar qo‘shib. Har kuni yangi usulda tayyorlangan taomni tatib ko‘rishingiz mumkin.

  

  3.      Baliq va dengiz mahsulotlari

  Okean baliqlarini banan barglarida grilda pishirib xizmat qilishadi. Bunday baliqlar juda mazali va ularda kam suyak bo‘ladi, shuning uchun yeyish qulay.

  4.      Bakso (sho‘rva)

  Sho‘rva ko‘p tarqalgan emas, ammo bakso juda mashhur. Bu bulyon asosidagi taom bo‘lib, unda lapsha, go‘shtli tiftellar, mayda to‘g‘ralgan ko‘k piyoz va karam barglari qo‘shiladi.

  Bakso ko‘pincha ko‘chalarda sotiladi va uni mahalliy uslubda tatib ko‘rish o‘ziga xos tajriba bo‘ladi.

  Shirinliklar

  • Qora guruch pudingi

    • Kokos suti, shakar va vanil qo‘shilgan qora guruch pudingi o‘ziga xos desert bo‘lib, ko‘pincha nonushta uchun iste’mol qilinadi. Bu taom bizning guruchdan tayyorlangan sutli bo‘tqamizni eslatadi.

  

  Indoneziyada Tatib Ko‘rishga Arziydigan 5 Taom

  1.      Ayam Betutu (ziravorli tovuq go‘shti)

  Bu taom kurkuma va maxsus ziravorlar bilan qoplangan tovuq go‘shti bo‘lib, uzoq vaqt davomida bug‘da pishiriladi. Juda yumshoq va mazali bo‘ladi. Har doim oldindan buyurtma qilish tavsiya etiladi, chunki pishirish jarayoni uzoq davom etadi.

  2.      Sate (shashlik)

  Dengiz mahsulotlari, mol yoki tovuq go‘shtidan tayyorlangan kichik shashliklar. Ular ko‘pincha ochiq olovda grilda pishiriladi. Har burchakda tayyorlanadigan bu taom o‘zining yoqimli tutunli ta’mi bilan ajralib turadi.

  

  3.      Soto Ayam (tovuqli sho‘rva)

  Lapsha, tovuq go‘shti va boy ziravorlar bilan tayyorlanadigan bu milliy sho‘rva mahalliy aholi orasida juda mashhur. Uni odatda qo‘shimcha ravishda guruch bilan birga iste’mol qilishadi. Sho‘rvaning noodatiy tuzilishi uni yanada qiziqarli qiladi.

  4.      Kukus Ikan (banan bargidagi baliq)

  Baliqni banan bargiga o‘rab, qovurish usulida pishiriladi. Ziravorlar bilan boyitilgan bu taomning ta’mi unutilmas bo‘lib, uning har bir qismi mazali bo‘ladi.

  5.      Chips (mahalliy chiplari)

  Ko‘chadagi sotuvchilardan maxsus mahalliy chiplardan xarid qiling. Ular odatda makkajo‘xori unidan tayyorlanadi va turli xil ta'mlarda bo‘ladi: shirin yoki achchiq. Juda arzon va qiziqarli taom bo‘lib, ko‘p qismida chili qalampiri qo‘shiladi.

Indoneziyada Xaridlar Qilish

Indoneziya xarid qilish uchun Yevropa mamlakatlari kabi mashhur joy bo‘lmasa ham, u yerda noyob va o‘ziga xos mahsulotlar bor.

Mahalliy mahsulotlar

• Hunarmandchilik mahsulotlari

  Hunarmandlar tomonidan tayyorlangan qo‘l san’ati buyumlari va haykallar mahalliy savdo do‘konlarida ko‘p uchraydi. O‘zingizga yoki yaqinlaringizga noyob sovg‘a topish uchun ushbu joylarga tashrif buyuring.

Kiyim-kechak

• Mamlakatda ommaviy ishlab chiqarilgan kiyimlar juda ko‘p, ammo narxlari Rossiya yoki Yevropa bozorlaridan deyarli farq qilmaydi. Buning o‘rniga, an'anaviy batik uslubidagi kiyimlarni xarid qiling — bu Indoneziyaga xos chiroyli matolar va kiyimlar.

O‘zbek Sayyohlar Uchun Indoneziyada Xaridlar va Oila Bilan Dam Olish

Eng Yaxshi Xarid Shaharlar

1.      Yava oroli — Jakarta

Jakarta — sifatli xaridlar uchun eng yaxshi joy. Bu yerda batik (an’anaviy bezakli mato), ipak, kumush va charm buyumlarni topishingiz mumkin.

2.      Bali oroli

Bali turli xil brendlar savdo markazlari bilan tanilgan. Bu yerda mahalliy hunarmandlar va rassomlarning ishlari ham sotuvda mavjud. Savdo do‘konlari xilma-xil bo‘lib, narxlar ham turlicha.

Indoneziyadan Sovg‘a Olib Kelish Uchun Tavsiyalar

·Hunarmandchilik buyumlari:

Yog‘ochdan yasalgan haykalchalar, chiroyli rasmlar va interyer buyumlarini Balinga yaqin joylashgan Ubud shahridan xarid qilish mumkin. Bu yerda eng yaxshi hunarmandlarning ishlari yig‘ilgan.

·Batik:

Bu qo‘l bilan bezatilgan, o‘ziga xos chiroyli mato bo‘lib, undan kiyim-kechak, sarong yoki pareo tikishadi. Narx matoning sifatiga va naqsh chizish texnikasiga bog‘liq.

·Tilla va charm buyumlar:

Zaharli ilonlarning terisidan tayyorlangan sumkalar, oyoq kiyimlari va boshqa aksessuarlar ham mashhur. Ularni yirik savdo markazlari yoki kichik do‘konlardan topishingiz mumkin.

·Indoneziya qahvasi:

Qahva ishqibozlari uchun bu mamlakatning taniqli mahsuloti luvak qahvasi. Bu dunyodagi eng qimmat qahvalardan biri bo‘lib, uni ko‘p joylarda xarid qilish mumkin. Ammo uning ta’mi har doim ham hamma uchun mos bo‘lmasligi mumkin.

Bolalar Bilan Dam Olish

1.      Plyajlar va suzish

Bolalar bilan dam olish uchun eng yaxshi joylar Gili va Bali orollarining sokin qirg‘oqlari.

Xavfsizlik uchun bolalarni mehmonxonadagi basseynlarda cho‘miltirish tavsiya etiladi, chunki Hind okeani ostidagi oqimlar va to‘lqinlar oldindan aytib bo‘lmaydi.

2.      Bolalar Uchun Atraksionlar

Waterbom Bali akvaparki — bolalar uchun haqiqiy dam olish markazi.

Bali orolida joylashgan qushlar bog‘i va kapalaklar bog‘i ham oilaviy sayohatlar uchun mos keladi. Qushlarning yelka yoki qo‘lingizga o‘tirib olishiga ruxsat beriladi, bu bolalarga alohida zavq bag‘ishlaydi.

3.      Ovqatlanish va oziq-ovqat do‘konlari

Mahalliy kafelarda yevropaliklar didiga moslashtirilgan taomlar tayyorlanadi — kamroq ziravorlar ishlatiladi.

Supermarketlarda bolalar uchun sut mahsulotlari va shirinliklar topish mumkin. Mahsulot tanlovi juda keng bo‘lmasa-da, zarur narsalarni xarid qilish imkoni mavjud.

Indoneziyada Xavfsizlik, Firibgarlikdan Himoyalanish va Tavsiyalar

Xavfsizlik Choralari

1.      Okeanda Suzish

Hind okeani xavfli bo‘lishi mumkin. Orqaga oqimlar kuchli bo‘lib, suzuvchilarni okeanning ichkarisiga tortib ketishi mumkin. Hatto tajribali suzuvchilar ham ehtiyot bo‘lishlari lozim.

Suzish uchun eng xavfsiz joylar — Gili va Bali orollarining tinch plyajlari. Agar to‘lqin kuchli bo‘lsa, plyajda dam olish bilan cheklangan ma’qul.

2.      Yo‘l Harakati

Indoneziyada chap tomonlama harakat qoidalari amal qiladi. Yo‘llar tor va burilishli bo‘lib, yollangan haydovchi bilan harakatlanish xavfsizroq.

Skuter ijaraga olishda ehtiyot bo‘ling: ko‘p hollarda shinalar eskirgan bo‘ladi, ayniqsa nam asfalt ustida xavfli

Firibgarlikdan Himoyalanish

1.      Pul Ayirboshlash

Yolg‘onchi valyuta kurslariga uchmang. Faqat sertifikatlangan banklar yoki ishonchli ayirboshlash shoxobchalaridan foydalaning.

2.      Transport Firibgarliklari

Jamoat transportidan foydalanganda, mahalliy aholidan haqiqiy narxni so‘rang. Ba’zan haydovchilar sayyohlardan ikki yoki uch barobar ko‘proq narx talab qilishadi.

3.      Plaj Restoranlari Firibgarligi

Bali orolidagi Jimbaran plyajidagi ba’zi restoranlarda sayyohlarni aldaydigan holatlar uchraydi. Hisobga ortiqcha narxlar qo‘shib yoziladi yoki og‘irlik kamroq ko‘rsatiladi.

Maslahat:

Intercontinental mehmonxonasi yonidagi restoranlarga boring. Bu joylarda ovqat sifatli va narxlar adolatli.

5 Narsani Hech Qachon Qilmaslik Kerak

1. Musluk suvidan ichmang va muz qo‘shilgan ichimliklardan saqlaning. Faqat qadoqlangan, qopqog‘i maxsus qoplamali suvni iching.

2. Ma’badlarga faqat sarong (mahalliy kiyim) kiyib kirish mumkin. Kirishda uni ijaraga olish yoki sotib olish mumkin.

3. Jakarta shahrida jamoat joylarida sigaret chekish taqiqlangan va katta jarima solinadi.

4. Quyoshdan himoyalanish vositalarini foydalaning. Kamida 35-40 SPF bo‘lgan kremdan foydalanish tavsiya etiladi.

5. O‘z narsalaringizni (sumka, telefon va boshqalar) hech qachon nazoratsiz qoldirmang.

5 Narsani Albatta Qilishingiz Kerak

1.      Risolik Dalalarini Tomosha Qilish:

Yashil dalalarda sayr qilib, kundalik tashvishlardan xalos bo‘ling.

2.      Luvak Hayvonlarini Ko‘rish:

Ushbu kichik hayvonlar Indoneziyada juda mashhur. Ayniqsa, ularning qiziqarli odatlari hayratlanarli.

3.      Tog‘ Vodiylaridagi Basseynlarda Cho‘milish:

Issiq havoda sharsharalar yaqinidagi tabiiy hovuzlarda dam olish ajoyib tajriba bo‘ladi.

4.      Mahalliy Ovqatlarni Tatib Ko‘rish:

Mahalliy aholining o‘zi ovqatlanadigan joylardan taomlarni sinab ko‘ring. Bular o‘ta mazali bo‘lib, an’anaviy ta’mni his qilish imkonini beradi.

5.      Batur Vulkaniga Chiqish:

Ertalabki tongni vulqon cho‘qqisida qarshi olish unutilmas his-tuyg‘ularni hadya etadi.

Indoneziyadan Yaqin Atrofdagi Davlatlarga Sayohat

Indoneziyadan qo‘shni davlatlarga sayohat qilish qulay va ko‘p vaqtni talab qilmaydi. Aksariyat hollarda bu 2–3 soatlik parvoz bo‘lib, narxlari ham nisbatan arzon. Bu yo‘nalishlarni asosan osiyolik loukost aviatashuvchilar amalga oshiradi.

Eng Mashhur Yo‘nalishlar:

1.      Malayziya

1. Kuala-Lumpurga parvozlar:

   • Sumatra (Medan): 1 soat (70 USD).

   • Yava (Jakarta): 2 soat (50 USD).

   • Bali: 3 soat (60 USD).

   Visa talabi: 30 kungacha bo‘lgan tashrif uchun viza kerak emas.

2.    Singapur

Jakarta va Bali orollaridan parvozlar: 2–3 soat (40–50 USD).

Singapur vizasi oldindan rasmiylashtirilishi kerak.

3.      Filippin

Jakartadan Manilaga: 3–4 soat (100 USD).

Visa talabi: 30 kungacha bo‘lgan tashrif uchun viza kerak emas.

Narxlar:

• Parvoz narxi mavsumga bog‘liq. Yuqori mavsumda narxlar 150–200 USD bo‘lishi mumkin, past mavsumda esa narxlar sezilarli darajada arzonlashadi.

Moliyaviy Tavsiyalar

Indoneziyaning milliy valyutasi — Indoneziya rupiyasi (IDR).

Valyuta Ayirboshlash:

• Eng yaxshi variant: Dollar yoki yevro olib boring.

• Dollar ayirboshlashda: 50 dollardan kichik nominaldagi kupyuralarni kamroq foydali kursda qabul qilishadi. Shu sababli, katta nominaldagi kupyuralarni olib borish maqsadga muvofiq.

• Yevroning kursi barqaror va nominaliga bog‘liq emas.

Ayirboshlash Maskanlari:

• Faqat rasmiy ayirboshlash joylaridan foydalaning.

  • Bunday joylar ko‘pincha kichik ofislar bo‘lib, ichida qulay o‘rindiqlar, ichimlik suvi mavjud.

  • Rasmiy kvitansiya va shtamp berishadi.

  • Noma’lum joylarda, hatto kurs yuqori bo‘lsa ham, ayirboshlash tavsiya etilmaydi — aldash xavfi yuqori.

Kartalar:

• Visa, MasterCard, American Express, Visa Electron, va JCB kartalari yirik do‘konlar va savdo markazlarida qabul qilinadi.

https://travelask.ru/indoneziya